พระมหาเจดีย์ชเวมอดอ ศิลปะของมอญผสมกับศิลปะของพม่า

พระมหาเจดีย์ชเวมอดอ เจดีย์ที่เป็น 1 ใน 5 สิ่งศักดิ์สิทธิ์สูงสุดแห่งพม่า ซึ่งเจดีย์ขเวมอดอมีความโดดเด่น คือ เป็นเจดีย์ที่มีลักษณะแบบมอญ มีฉัตรแบบเรียบๆและมีองค์ระฆังของเจดีย์มีลักษณะแคบเรียว ภายนอกหุ้มด้วยทองจังโก้ ภายในเป็นอิฐกลวง แตกต่างจากเจดีย์ชเวดากองที่เป็นเจดีย์แบบพม่าอย่างชัดเจน ก่อสร้างมาตั้งแต่สมัยมอญเรืองอำนาจ

ในส่วนบริเวณรอบๆ องค์เจดีย์ก็มีพระพุทธรูปหลายองค์ให้กราบไหว้ ซึ่งมีลักษณะศีลปะของมอญผสมกับศิลปะของพม่ามีความสวยงามดูแปลกตา มีอาคารตกแต่งด้วยสถาปัตยกรรมของพม่าผสมตะวันตก นอกจากนี้ด้านหนึ่งของเจดีย์ยังมีพิพิธภัณฑ์เล็กๆ เก็บโบราณวัตถุต่างๆ ตั้งแต่สมัยก่อนไว้ให้ชม พระมหาเจดีย์ชเวมอดอ เป็นพระธาตุที่มีความสูงถึง 114 เมตร และเป็นพระธาตุที่สูงตระหง่านที่สุดในประเทศพม่า สูงจนต้องแหงนหน้าจนเมื่อยคอ ถึงจะมองเห็นยอดพระธาตุ จึงเป็นเหตุให้แสงแดดที่แรงเผาจมูกจนแสบร้อน ซึ่งคำว่า จมูกร้อนในภาษามอญเรียกว่า “มุเตา” ซึ่งก็เป็นชื่อเรียกอีกชื่อว่า พระธาตุมุเตา นั่นเอง ซึ่งความศักดิ์สิทธิ์ของพระธาตุมุเตา หรือชเวมอดอก็คือ ภายในองค์เจดีย์บรรจุพระเกศาธาตุของพระพุทธเจ้า โดยมีความสำคัญทางประวัติศาสตร์คือ ใช้เป็นที่ทำพระราชพิธีเจาะพระกรรณของพระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้เมื่อครั้งพระองค์ขึ้นครองราชย์ใหม่ๆ ต่อมาพระเจ้าบุเรงนองได้สร้างฉัตรถวายเพิ่มเติมอีกหลายชั้น กล่าวกันว่าก่อนที่พระองค์จะออกทำศึกคราใด จะทรงมานมัสการพระมหาธาตุนี้ก่อนทุกครั้ง และสมเด็จพระนเรศวรมหาราชเมื่อครั้งยกทัพมาตีหงสาวดี ก็ได้เสด็จมานมัสการ ณ ที่แห่งนี้เช่นกัน